Қазақстан ғарыш технологиялары саласында тағы бір экспорттық келісімге қол қойды
2025 жылғы 4 ақпанда Қазақстан Республикасының Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігінде Конго Республикасы үшін айыру қабілеті жоғары Жерді қашықтықтан зондтау ғарыш жүйесін әзірлеу және іске асыру туралы инвестициялық келісімге ресми түрде қол қойылды. Құжатқа «Қазақстан Ғарыш Сапары" ұлттық компаниясы» АҚ мен Конго Республикасының өкілдері қол қойды.
Жоба ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету, табиғи ресурстардың мониторингі, ауыл шаруашылығы, экология және урбанистика салаларында ғарыштық технологияларды дамытуға бағытталған. Келісім аясында жер бетін жоғары дәлдікпен және жедел бақылауға қабілетті жоғары технологиялық спутниктік платформа құру көзделген.
Аталаған келісім Конго Республикасына Жерді қашықтан зондтау спутниктерінің халықаралық тобына қосылуға мүмкіндік береді. Бұл топқа қазірдің өзінде Моңғолия кіреді. Бұл ғарыштық технологияларды әзірлеу саласындағы кеңейтілген халықаралық ынтымақтастықтың негізін қалайды, деректер мен мониторинг және аналитика саласындағы озық әзірлемелермен алмасуды қамтамасыз етеді.
«Спутниктік платформадан бөлек, Қазақстан оқыту мен тәжірибе алмасуды қамтитын кешенді шешім ұсынады. Қазақстан технологиялық әзірлемелердің орталығы ретінде өз позициясын арттырып келеді. Осы орайда халықаралық әріптестер біздің шешімдерімізге сенім артады. Бұл – отандық ғарыш индустриясының жоғары деңгейін растайтын екінші табысты экспорттық жоба», – деп атап өтті ҚР Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрі Жаслан Мәдиев.
Бұған дейін, 2024 жылғы 2 қыркүйекте, тараптар Жерді қашықтан зондтау саласындағы ынтымақтастық туралы Меморандум аясында жол картасына қол қойды, бұл қазіргі келісімге отыру жолында маңызды қадам болды.
Бұл келісім Қазақстан мен Конго Республикасы арасындағы ғарыш саласындағы стратегиялық әріптестікті нығайтуға, екіжақты өзара іс-қимылды кеңейтуге және жаңа технологиялық бастамаларды дамытуға ықпал ететін болады.
Жыл ішінде өңделген деректердің жалпы көлемі 52,6 млн.ш. км астам құрады, олар біздің пайдаланушыларға картографиялық қосымшалар түрінде 12 салалық геосервис арқылы берілді.
Өткен жылдың ең үлкен жетістіктерінің бірі – әлеуметтік маңызы бар салаларда бірден екі ақпараттық жүйенің ақпараттық қауіпсіздік талаптарына сәйкестігін растай отырып, өнеркәсіптік пайдалануға енгізу – бұл жерді пайдалану және жер қойнауын пайдалану салалары.
Ағымдағы жылы «JerInSpectr»пайдаланылмайтын жерлерді мониторингілеуге арналған Платформа өнеркәсіптік пайдалануға енгізілді, ол 2022 жылдан бастап пилоттық режимде жұмыс істеді. 2023 жылы Қоғам қызметкерлері өткен жылы басталған оқиғалар карточкаларына «Jerinspectr»платформасында қайта мониторинг жүргізді. 4520 факті бойынша бұзушылық расталды. Бұл платформа пайдаланылмаған жер учаскелерін уақтылы анықтауға және айналымға қайтаруға мүмкіндік береді.
Сондай ақ «Minerals.gov.kz» жер қойнауын пайдаланудың бірыңғай платформасы өнеркәсіптік пайдалануға сәтті енгізілді, бұл сыбайлас жемқорлыққа қарсы салалардың бірінде ашықтықты қамтамасыз етеді және қатты пайдалы қазбаларды барлау немесе өндіру жұмыстарын жүзеге асыру үшін лицензия алу процесін жеделдетеді.
2023 жылдың соңында ЖПБП «Minerals.gov.kz»:
Салалардың ғарыштық мониторингі шеңберінде мемлекеттік органдар үшін мынадай жұмыстарды орындады:
- 2503 – заңсыз өндіру орны, соның ішінде:
ҚР барлық облыстарының аумағындағы Жер ресурстарын ұтымды пайдаланудың ғарыштық мониторингі:
– 0,9 млн. га. пайдаланылмайтын егістік жерлер;
Елді-мекендер ішіндегі жерді өз бетінше басып алудың ғарыштық мониторингі және коммерциялық мақсаттағы пайдаланылмай жатқан жер учаскелерінің ғарыштық мониторингі:
- МЖК ААЖ базасында тіркелмеген жер учаскелер саны – 296 578;
22 қаланың аумағында коммерциялық мақсаттағы пайдаланылмай жатқан жер учаскелерінің жалпы саны:
- 1210 (1629 га) жалдау мерзімі өткен игерілмеген жер учаскелері;
Орман ресурстарының ғарыштық мониторингі:
Мониторинг ауданы 418 мың шаршы км, жалпы ауданы 204 793,61 шаршы км Қазақстанның ормандары өзектендірілді.
- 121 189 термалды нүкте (ықтимал өрт ошақтары) табылды;
Өндіріс және тұтыну қалдықтарының ғарыштық мониторингі:
Мониторинг 39 қызығушылық аймағы бойынша жүргізіледі және 2,5 мың елді-мекенді қамтитын 272 мың шаршы км астам аумақты құрайды.
- 5540 заңсыз қалдықтар объектісі;
Төтенше жағдайлардың ғарыштық мониторингі:
– ҚР бүкіл аумағы бойынша орман және дала өрттері, өртенген учаскелердің ауданы-1 375 147,54 га (2 726 өрт).
«Өзендердің су қорғау аймақтары мен белдеулерін пайдалану режимінің» міндеті бойынша
Талғар мен Қаскелең өзендерінің белгіленген аймақтары мен белдеулері шегінде анықталды:
- жалпы ауданы 27,68 га өндіріс және тұтыну қалдықтары бар 13 стихиялық полигон;
Өзендердегі арналық процестердің мониторингі:
Ойыл және Жем өзендерінің учаскелерінде мониторинг арқылы анықталды:
- 53,98 га тұнба;
Жайылымдық жерлердің мониторингі:
Жайылымдық өсімдіктердің жай-күйі мен деградация дәрежесін бағалау:
- Жайылымдық жерлердің 31,9% (25,8 млн. га), жағдайы өте нашар;
10.08.2023 ж. жағдай бойынша жыртылған жер алқаптарының ауданы 2 378,4 мың га құрады (ауыл шаруашылығы дақылдарының жалпы егіс алқабының 11,3%).
2023 жылғы 20 тамыздағы ЖҚЗ деректері бойынша дәнді дақылдардың егілген алқаптары ауданының ластану дәрежесі:
- әлсіз–4 575 915,76 га (дәнді дақылдардың жалпы ауданының 28,15%);
ЖҚЗ деректері негізінде 2023 жылғы 20 тамыздағы жағдай бойынша негізгі ауыл шаруашылығы дақылдарының ауданы 18 037 481,66 га құрады, оның ішінде:
- бидай–13 048 573,78 га құрайды (негізгі ауыл шаруашылығы дақылдарының жалпы ауданының 72,34%);
Жыл ішінде өңделген деректердің жалпы көлемі 52,6 млн.ш. км астам құрады, олар біздің пайдаланушыларға картографиялық қосымшалар түрінде 12 салалық геосервис арқылы берілді.
Өткен жылдың ең үлкен жетістіктерінің бірі – әлеуметтік маңызы бар салаларда бірден екі ақпараттық жүйенің ақпараттық қауіпсіздік талаптарына сәйкестігін растай отырып, өнеркәсіптік пайдалануға енгізу – бұл жерді пайдалану және жер қойнауын пайдалану салалары.
Ағымдағы жылы «JerInSpectr»пайдаланылмайтын жерлерді мониторингілеуге арналған Платформа өнеркәсіптік пайдалануға енгізілді, ол 2022 жылдан бастап пилоттық режимде жұмыс істеді. 2023 жылы Қоғам қызметкерлері өткен жылы басталған оқиғалар карточкаларына «Jerinspectr»платформасында қайта мониторинг жүргізді. 4520 факті бойынша бұзушылық расталды. Бұл платформа пайдаланылмаған жер учаскелерін уақтылы анықтауға және айналымға қайтаруға мүмкіндік береді.
Сондай ақ «Minerals.gov.kz» жер қойнауын пайдаланудың бірыңғай платформасы өнеркәсіптік пайдалануға сәтті енгізілді, бұл сыбайлас жемқорлыққа қарсы салалардың бірінде ашықтықты қамтамасыз етеді және қатты пайдалы қазбаларды барлау немесе өндіру жұмыстарын жүзеге асыру үшін лицензия алу процесін жеделдетеді.
2023 жылдың соңында ЖПБП «Minerals.gov.kz»:
Салалардың ғарыштық мониторингі шеңберінде мемлекеттік органдар үшін мынадай жұмыстарды орындады:
- 2503 – заңсыз өндіру орны, соның ішінде:
ҚР барлық облыстарының аумағындағы Жер ресурстарын ұтымды пайдаланудың ғарыштық мониторингі:
– 0,9 млн. га. пайдаланылмайтын егістік жерлер;
Елді-мекендер ішіндегі жерді өз бетінше басып алудың ғарыштық мониторингі және коммерциялық мақсаттағы пайдаланылмай жатқан жер учаскелерінің ғарыштық мониторингі:
- МЖК ААЖ базасында тіркелмеген жер учаскелер саны – 296 578;
22 қаланың аумағында коммерциялық мақсаттағы пайдаланылмай жатқан жер учаскелерінің жалпы саны:
- 1210 (1629 га) жалдау мерзімі өткен игерілмеген жер учаскелері;
Орман ресурстарының ғарыштық мониторингі:
Мониторинг ауданы 418 мың шаршы км, жалпы ауданы 204 793,61 шаршы км Қазақстанның ормандары өзектендірілді.
- 121 189 термалды нүкте (ықтимал өрт ошақтары) табылды;
Өндіріс және тұтыну қалдықтарының ғарыштық мониторингі:
Мониторинг 39 қызығушылық аймағы бойынша жүргізіледі және 2,5 мың елді-мекенді қамтитын 272 мың шаршы км астам аумақты құрайды.
- 5540 заңсыз қалдықтар объектісі;
Төтенше жағдайлардың ғарыштық мониторингі:
– ҚР бүкіл аумағы бойынша орман және дала өрттері, өртенген учаскелердің ауданы-1 375 147,54 га (2 726 өрт).
«Өзендердің су қорғау аймақтары мен белдеулерін пайдалану режимінің» міндеті бойынша
Талғар мен Қаскелең өзендерінің белгіленген аймақтары мен белдеулері шегінде анықталды:
- жалпы ауданы 27,68 га өндіріс және тұтыну қалдықтары бар 13 стихиялық полигон;
Өзендердегі арналық процестердің мониторингі:
Ойыл және Жем өзендерінің учаскелерінде мониторинг арқылы анықталды:
- 53,98 га тұнба;
Жайылымдық жерлердің мониторингі:
Жайылымдық өсімдіктердің жай-күйі мен деградация дәрежесін бағалау:
- Жайылымдық жерлердің 31,9% (25,8 млн. га), жағдайы өте нашар;
10.08.2023 ж. жағдай бойынша жыртылған жер алқаптарының ауданы 2 378,4 мың га құрады (ауыл шаруашылығы дақылдарының жалпы егіс алқабының 11,3%).
2023 жылғы 20 тамыздағы ЖҚЗ деректері бойынша дәнді дақылдардың егілген алқаптары ауданының ластану дәрежесі:
- әлсіз–4 575 915,76 га (дәнді дақылдардың жалпы ауданының 28,15%);
ЖҚЗ деректері негізінде 2023 жылғы 20 тамыздағы жағдай бойынша негізгі ауыл шаруашылығы дақылдарының ауданы 18 037 481,66 га құрады, оның ішінде:
- бидай–13 048 573,78 га құрайды (негізгі ауыл шаруашылығы дақылдарының жалпы ауданының 72,34%);
баспасөз қызметі
баспасөз қызметі